กาลิทัส:
โดยปกตินั้น การบูชาของฮินดูตามประเพณีที่ถูกต้องและเป็นพิธีการ จะต้องประกอบด้วยสองส่วนที่สำคัญ 1.ยชมาน ได้แก่ผู้เป็นเจ้าภาพหรือเป็นผู้กระทำขั้นตอนต่างๆของพิธีนั้นๆ ผู้เป็นยชมานจะได้บุญจากการประกอบพิธีนั้นครับ เพราะเป็นผู้บูชา
2.พราหมณ หมายถึง พราหมณ์ที่เราเชิญมาให้เป็นผู้สวดพระเวทตามขั้นตอนต่างๆ และอำนวยการพิธี ครับ ในประเพณีฮินดู แต่ละครอบครัวจะมี พราหมณ์ประจำครอบครัว เรียกว่า ปุโรหิตครับ
ถ้าจะทำให้ถูกต้องจะต้องมีทั้งพราหมณ์และเราในฐานะผู้เป็นเจ้าภาพครับ แม้แต่พราหมณ์เองเมื่อจะประกอบพิธีที่สำคัญก็จะต้องเอาพราหมณ์อื่น มาสวดครับ
ส่วนการ บูชา หรือ "ปูชา" นั้น มีหลายระดับ หลายแบบครับ เริ่มตั้งแต่ แบบง่ายๆ ไม่มกี่ขั้นตอน หรือเพียงแค่การไหว้เฉยๆ ไปจนถึงมีการใช้มนตร์ในพระเวทและประกอบด้วยขั้นตอนมากมายครับ จะลองนำเท่าที่จะเห็นว่าสามารถกระทำได้มาให้นะครับ
การบูชาที่สามารถกระทำในบ้านเรือนนั้น หรือง่ายนั้น เรียกว่า ลฆุปูชา (บูชาเล็กน้อย) หรือหากทำเป็นประจำทุกวัน จะเรียกว่า ไทนิกปูชา ครับ การบูชาประเภทนี้ ไม่จำเป็นต้องเอามนตร์ในพระเวท หรือโศลกต่างๆมาใช้ในการบูชา แต่จะประกอบด้วยส่วนสำคัญง่ายๆ คือ
1.มนตร์ของเทพที่เราทำการบูชานั้น ตามด้วย
2.คำถวายบูชา หรือบอกว่าเรากำลังทำอะไรถวาย
อาจเพิ่มบทสวดมนตร์ที่พอสวดได้ครับ
ทั้งนี้ เวลาชาวอินเดียบูชาพระจะทำครั้งละองค์ครับ หรือถ้าบูชาหลายองค์ในเวลาเดียวกัน ก็ทำไปทีละองค์ครับ โดยต้องเริ่มที่พระคเณศก่อนเสมอ ไม่ว่าจะบูชาองค์ใดก็ตามจะต้องเริ่มที่พระคเณศก่อนเสมอครับ
เวลา
เรามักบูชาในช่วงเวลาสันธยา เช้ามืดและหัวค่ำครับ หรือเวลาใดเวลาหนึ่ง แต่ถ้าไม่สะดวกก็ตามเวลาที่สะดวกครับ
แต่ถ้าไม่สะวกที่จะทำทุกขั้นตอน ก็ให้บูชาง่ายๆ ในแต่ละวัน ส่วนที่ขั้นตอนมากๆ ให้ทำในเวลาเทศกาลพิเศษหรือวันพิเศษสำหรับองค์นั้นครับ
การเตรียมตัว
ต้องอาบน้ำก่อนครับ หรืออย่างน้อยๆควรชำระมือเท้าปากให้สะอาดครับ ถ้าเป็นเทศกาลสำคัญควรทานมังสวิรัติหรือถือพรตอดอาหารและงดการเสพเมถุนธรรม เสื้อผ้าไม่ต้องขาวก็ได้ โดยปกติผู้ที่ไม่ใช่พราหมณ์จะไม่นุ่งโธตีแบบโจงกระเบนนะครับ แต่บางที่อาจให้นุ่งแบบผ้าถุงก็ได้ครับ
1.เมื่อมายังที่บุชาให้ประพรมน้ำไปรอบๆตัว อธิษฐานให้เกิดความบริสุทธิ์สะอาด
2.จิบน้ำสามครั้ง(อาจมนมฺ) เอาน้ำใส่อุ้งมือขวาแล้วจิบจากโคนมือ
สวดว่า ครั้งที่ 1 โอม เกศวาย นมะ
2.ครั้ง 2 โอม นารายณาย นมะ
3.ครั้ง 3 โอม มาธวาย นมะ
แล้วล้างมือสวด โอม หฤษีเกศาย นมะ
เจิม จันทน์ ที่หน้าผากเราเองใช้สีไหนก็ได้แดงส้ม เหลือง ถ้าไม่มีใช้น้ำเปล่าด้วยนิ้วนางขวา
สำรวมใจรำลึกว่ากำลังจะบูชา ที่ไหน ว.ด.ป.เวลาใด ถวายใคร เราชื่ออะไร นี่เรียกว่า สังกัลปะ ปกติจะต้องเป็นสันสกฤต แต่อนุโลมตามแบบไทยๆ เอาดอกไม้ใส่มือขวา นึกเสร็จถวาย
จากนั้นเริ่มการบูชา
ให้สวดมนตร์ว่า(สวดถึงเทวดาทั้งหลาย พ่อแม่ครูอาจารย์)
โอมศรีมันมหาคณาธิปตเย นมะ
ลักษมีนารายณภยาม นมะ
อุมามเหศวราภยาม นมะ
หิรัณยคัรภาภยาม นมะ
สถานเทวตาภโย นมะ
กุลเทวตาภโย นมะ
อิษฎเทวตาภโย นมะ
สรเวภโย เทเวภโย นมะ
สรเวภโย ศรีคุรุภโย นมะ
สรเวภโยพราหมณมเณภโยนมะ
มาตาปิตฤจรณกมเลภโย นมะ
อวิฆนมัสตุ
สวดมนร์ถึงพระคเณศซักบทใดบทหนึ่งก่อน(ถ้าบูชาองค์อื่นๆ)แล้วถวายดอกไม้
1.นำเทวรูปมา ทำการอันเชิญสวดว่า...... อาวาหยามิ
2.ถวายที่นั่ง(ใช้เม็ดข้าวสารแทน) สวด ....... อสนัม สมรปยามิ
3..นำมูรติของเทพมาตั้งในที่สมควร
สรงด้วยน้ำสะอาด สวดว่า
โอมฺ คํ คณปตเย นมะ(อ่านว่า โอม กัง กะนะปะตะเย นะมะฮะ)สนานัม สะมะระปยามิ
4.สรงด้วยนมสดสวดว่า
โอม กัง กะนะปะตะเย นะมะฮะ ปยะสนานนัม สะมะระปะยามิ
5.สรงด้วยของ 5 อย่างผสมกันอย่างละนิด(เนย โยเกิร์ต นม น้ำผึ้ง น้ำตาล)สวดว่า โอม กัง กะนะปะตะเย นะมะฮะ ปัญจามะริดตะ สนานนัมสะมะระปะยามิ
6.จากนั้นสรงด้วยน้ำสะอาดอีกทีชำระล้าง เช็ด
7.พรมด้วยน้ำอบน้ำหอม แต้มเจิมด้วยผงสีแดง(สินทูร) หรือแป้งกระแจะแบบไทยๆก็ได้ที่พระนลาฏ(หน้าผาก)
สวดว่าโอม กัง กะนะปะตะเย นะมะฮะ คันธัม สะมะระปะยามิ
8.ถวายเครื่องทรงถ้ามี สวดว่าโอม กัง กะนะปะตะเย นะมะฮะ วัสตะรัมสะมะระปะยามิ
9.ถวายดอกไม้พวงมาลัย สวดว่าโอม กัง กะนะปะตะเย นะมะฮะ มาลาปุษปัมสมรปยามิ
10.ถ้าเป็นพระคเณศ ถวายใบหญ้าแพรก สวดว่าโอม กัง กะนะปะตะเย นะมะฮะ ทูรวาปัตรัม สมรปยามิ
เป็นพระศิวะถวายใบมะตูม สวดว่า บิลวะปัตรัม สมรปะยามิ
พระนารายณ์ ถวายใบกระเพราแดง สวดว่า ตุลสีปัตรัม สมรปยามิ
11.ถวายธูป(เอาวนๆขวาหน้าพระ 5 รอบ ธูป 5 ดอก) สวดว่า ธูปัม สะมะระปะยามิ
11.ถวายอาหาร(ขนมลัฑฑู สำหรับพระคเณศ) หรือขนมที่ไม่มีไข่เจือปน หรือผลไม้ต่างๆ
สวดว่า ไนเวดะยัม ผลานิ จะ สมรปะยามิ
12.ถวายหมาก ถ้ามีสวดว่าโอม กัง กะนะปะตะเย นะมะฮะ ตามบูลัม สะมะระปะยามิ
13.ถวายเงิน สวดว่า โอม กัง กะนะปะตะเย นะมะฮะ
ดักษิณา สะมะระปะยามิ(เอาเงินนี้ไปทำบุญ)
14 เอาดอกไม้ใส่มืออธิษฐาน แล้วถวายดอกไม้นั้น
15.อารตีถวาย
สวดว่า โอม กัง กะนะปะตะเย นะมะฮะ อารติกยัม สะมะระปะยามิ
16.เอาดอกไม้ใส่มืออธิษฐานขอขมาและเชิญท่านกลับ สวดว่า โอม กัง กะนะปะตะเย นะมะฮะ วิสะระจะนัม สะมะระปะยามิ
ประทักษิณ หมุนรอบตัวเองสามรอบ ก้มกราบลงสามครั้งเป็นอันเสร็จ สวดแผ่เมตตาว่า โอมฺ ศานติ ศานติ ศานติ หรือบท สฺรเว ภวันตุ สุขินะ...ฯลฯ
ของที่บูชาเอามาแบ่งกันทานเป็นมงคล
อันนี้ผมเขียนแบบคร่าวๆมากๆ คำอ่านก็ลองเขียนในแบบที่ท่านน่าจะเอาไปใช้ได้(ไม่ได้อิงการหลักถอดคำสันสกฤตมากนัก)
เวลาถวายบูชาองค์อื่นๆ ก็แค่เปลี่ยนคำข้างหน้าเป็นมนตร์ของแต่ละองค์
มนตร์เทพต่างๆ ที่ใช้ในการถวาย
1.พระคเณศ โอมฺ ศรี คเณศาย นมะ
พระศิวะ โอม นมะ ศิวาย (อ่าวว่า โอม นะมัศ ฉิวายะ หรือ นะมฮะ ฉิวายะก็ได้)
พระนารายณ์ โอมฺ นารายณาย นมะ หรือ โอม วิษฺณเว นมะ
พระพรหม โอมฺ พฺรหฺมเณ นมะ
พระแม่อุมาฯ โอมฺ อุมาไย นมะ หรือ โอมฺ อมฺพาไย นมะ
พระแม่ลักษมี โอมฺ มหาลกฺษฺมไย นมะ
พระแม่สรสฺวตี โอม มหาสรสฺวตฺไย นมะ
พระขันธกุมาร โอมฺ สกนฺทาย นมะ หรือ โอมฺ เทวเสนาย นมะ
พระกฤษณะ-ราธา โอมฺ ราธากฤษณาภยามฺ นมะ
พระราม-สีตา โอมฺ สีตารามภยามฺ นมะ
พระแม่อื่นๆ โอมฺ อมฺพาไย นมะ
ฯลฯ
ในการถวายบูชาต่างๆ ให้ใช้มือขวาเท่านั้น ส่วนการเจิมให้ใช้นิ้วนางขวา
แต่ไม่จำเป็นต้องทำตามขั้นตอนนี้ทั้งหมดครับ
เอาเป็นว่าในแต่ละวันให้ทำแค่
ถวายดอกไม้ ธูป อาหารและน้ำ ถ้าสามารถอารตีได้ก็ทำครับ แค่นั้นก็เพียงพอแล้ว
ที่สำคัญและถือเป้นขั้นสูงสุดของการบูชาคือมานัสบูชา(มานสปูชา) แปลว่าการบูชาด้วยใจ ถือไม่ต้องมีสิ่งภายนอกแต่ให้เอาสิ่งต่างจินตาการไว้ในใจแล้วถวายด้วยความภักดีครับ นั้นคือที่สุดครับ
สาธุครับ แต่ถ้าในสามารถทำครบทุกขั้นตอนของอุปจาระ ได้จะเหลือ แค่ 5 หรนือสาม ถวายแค่ธูป ประทีป ดอกไม้ อาหาร และการสวดมนตร์ ก็พอครับ โดย นานๆ จึงจะสรงน้ำก็ไม่ผิดครับ
อ่อ ยังไง มานัสบูชานั้น สำคัญสุดนะครับ
ที่มา พี่หริทาส
ขอบคุณครับ
